Znaczenie sakramentu Chrztu Świętego

Chrzest to w chrześcijaństwie symbol nawrócenia i oczyszczenia z grzechów. Jest to też pierwszy z sakramentów, przyjmowany przez nowego członka Kościoła. Dlaczego ceremonia Chrztu Świętego ma tak duże znaczenie w Kościele katolickim? Jaka jest istota tego sakramentu i jak my, jako rodzice oraz rodzice chrzestni możemy przygotować się to tego podniosłego wydarzenia?

Chrzest jest początkiem nowego życia

W religii katolickiej ochrzczony zostaje obmyty z grzechu pierworodnego, przez co może odrodzić się duchowo i stać się częścią wspólnoty. Na znak zapoczątkowania nowego życia w wierze, osoba przyjmująca chrzest otrzymuje imię. Nie jest ono przypadkowe. Powinno zostać dobrane w taki sposób, by młody katechumen mógł liczyć na opiekę świętego patrona.

Chrzest święty wprowadza nas do społeczności Kościoła. Od tego momentu, jesteśmy zobowiązani do życia zgodnie z wyznacznikami wiary. W tej kwestii pomagają nam nie tylko rodzice, ale i specjalnie wybrani dla nas rodzice chrzestni.

Przed latami, chrzest odbywał się w chrzcielnicy, poprzez potrójne zanurzenie w wodzie, co stanowiło nawiązanie do trzech Osób Trójcy Świętej oraz jako wspomnienie trzech dni, przez które Chrystus pozostawał w grobie. Dzisiaj sakrament chrztu wygląda nieco inaczej, ale jego znaczenie dla małego chrześcijanina pozostaje niezmienione.

Jak przygotować się do Chrztu świętego Waszej pociechy?

Chrzest dziecka jest bardzo podniosłym i ważnym momentem, zarówno w jego, jak i w Waszym życiu. Wiąże się także z dużą odpowiedzialnością. Warto więc uświadomić sobie Wasze obowiązki wobec nowego członka Kościoła jeszcze przed ceremonią.

Rodzice ochrzczonego maluszka, są zobowiązani do wychowania go w wierze. Co to oznacza? Nie tylko wspólną naukę katechizmu, ale i budowanie jego więzi z Panem Jezusem. Uświadomienie naszemu dziecku, jak wspaniałe jest życie w przyjaźni z Bogiem -, to najtrudniejsze zadanie rodzicielstwa. Tutaj z pomocą przychodzą nam rodzice chrzestni. Właśnie z tego powodu, ich odpowiedni wybór jest tak ważny.

Rodzice chrzestni, powinni być głęboko wierzący, aby mogli służyć pomocą nowo ochrzczonemu w każdym momencie. Odpowiednie wskazówki, co do wyboru chrzestnych, znajdują się zarówno w Katechizmie, jak i w Kodeksie Prawa Kanonicznego. W razie wątpliwości możemy poprosić o poradę naszego kapłana prowadzącego. Pamiętajmy jednak, że rola rodziców chrzestnych, mimo, że istotna, nigdy nie może polegać na wyręczaniu rodziców naturalnych.

Jak dopełnić wszystkie kwestie formalne? Przyjmuje się, że zgłoszenie dziecka do chrztu należy zadeklarować nie później niż na dwa tygodnie przed planowanym terminem. Dokumenty niezbędne podczas rozmowy z księdzem to akt urodzenia dziecka, świadectwo ślubu kościelnego rodziców (jeśli odbył się w innej parafii) oraz zaświadczenia z parafii rodziców chrzestnych, o tym, iż są praktykującymi katolikami i mogą pełnić godność rodzica chrzestnego. Trzeba też podać ich dokładne dane osobowe, adres zamieszkania i wiek zarówno rodziców, jak i rodziców chrzestnych. W naszej parafii zazwyczaj w piątek przed chrztem, po Mszy wieczornej odbywa się w kościele krótka katecheza przedchrzcielna w formie spotkania z rodzicami a same chrzty są właściwie w każdą niedzielę o godz. 12:30.

Znaczenie białej szatki i gromnicy

Biała szatka i gromnica są symbolami Chrztu Świętego. Co oznaczają?

Biała szatka to znak czystości i niewinności. Dziecko, które zostaje przyobleczone w białą szatkę, staje się Dzieckiem Bożym. Nakładana jest podczas namaszczenia olejem z Krzyżma Świętego. Nałożenia szatki dokonuje matka chrzestna. W ten sposób zobowiązuje się do czuwania nad tym, by jej chrześniak zachował się czystością duszy i żył w zgodzie z Ewangelią.

Gromnica, a raczej jej płomień, jest symbolem światła i nowego życia w wierze. Gromnicę przygotowuje ojciec chrzestny i w odpowiednim momencie zapala ją od Paschału. Paschał znajduje się na ołtarzu i oznacza obecność Pana Jezusa w świątyni.

Przebieg ceremonii Chrztu Świętego

Sakrament Chrztu Świętego jest zwykle częścią Mszy świętej. Na początku, ksiądz prowadzący liturgię podchodzi do rodziców i chrzestnych, by zadać im kilka pytań („Jakie imię wybraliście dla swojego dziecka?”, „O co prosicie Kościół Święty?”, „Czy jesteście świadomi obowiązków…”). Po takim wstępie następuje rozpoczęcie Mszy Świętej.

Dalsza część ceremonii Chrztu następuje po kazaniu. Rodzice wraz z chrzestnymi podchodzą do ołtarza lub do chrzcielnicy. Ksiądz święci wodę i odmawia modlitwę dziękczynną. To moment, w którym matka chrzestna powinna przygotować białą szatkę, ojciec chrzestny natomiast gromnicę. Po zadaniu rodzicom i chrzestnym szeregu pytań, kapłan przystępuje do polania główki dziecka wodą święconą, jednocześnie wypowiadając takie słowa: „[Imię dziecka], ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego”. Ksiądz namaszcza czółko dziecka Krzyżmem Świętym. W tym momencie matka chrzestna kładzie mu białą szatkę. Kiedy kapłan wypowiada słowa „Przyjmijcie światło Chrystusa”, ojciec chrzestny odpala gromnicę od Paschału.

Po zakończeniu obrzędu Chrztu rodzice wraz z chrzestnymi wracają z dzieckiem na miejsce. Dalsza część liturgii przebiega bez zmian. Rodzice i chrzestni zobowiązani są do aktywnego uczestnictwa we Mszy Świętej oraz do przyjęcia sakramentu Komunii Świętej.

Wraz z końcem nabożeństwa, rodzice i chrzestni udają się do zakrystii, gdzie składają podpisy pod zaświadczeniem o udziale w sakramencie Chrztu Świętego.

Przygotowując się do ceremonii Chrztu Świętego naszego dziecka, nie zapominajmy o tym, co jest najważniejsze – oto Kościół Święty powiększa się o kolejnego wiernego. Już teraz pomyślmy o tym, jak możemy przyczynić się do tego, by życie naszej pociechy było świadectwem wiary i miłości, zarówno do Boga, jak i do bliźnich.

Co się dzieje, jeśli rodzice nie mają sakramentalnego związku małżeńskiego?

Przede wszystkim w naszej parafii podchodzimy do każdej osoby indywidualnie. Każda ludzka historia jest inna i jesteśmy dalecy od generalizowania. Oczywiście, jeśli nie zachodzi żadna przeszkoda do zawarcia związku małżeńskiego, powinno zostać to w miarę możliwości dopełnione - przyjdźcie, porozmawiamy i o tym na spokojnie. Zdarzały się u nas piękne uroczystości, w czasie których rodzice ślubowali sobie miłość, wierność i uczciwość małżeńską a chwilę potem podawali do chrztu swoje dziecko. Dlaczego jest to takie ważne? Między innymi dlatego, że w trakcie liturgii sakramentu chrztu padają pytania o wyrzeczenie się zła i szatana, wyrzeczenie się grzechu i wszyskiego, co do niego prowadzi. Jeśli rodzice żyją świadomie i dobrowolnie żyją w grzechu, co wtedy odpowiedzą? Zapewne, że wyrzekają się - de facto okłamując tym samym całą zebraną wspólnotę Kościoła. Grzech generuje grzech... Poza tym trudno być świadkiem wiary dla małego dziecka, nie mając do końca pełnej relacji z Panem Bogiem, pozbawiając się chociażby możliwości przystępowania do Komunii. Niemniej jednak, jak wyżej wspomniano, zawsze chcemy pomóc i wysłuchać racji rodziców, którzy pragną ochrzcić swoje dziecko. Zapraszamy na rozmowę do kancelarii parafialnej, najlepiej w poniedziałki, czwartki lub piątki. 

Jeszcze raz - jakie dokumenty należy przygotować?

Idąc do kancelarii parafialnej, należy wziąć ze sobą:

1. Akt urodzenia dziecka (oryginał do wglądu)

2. Akt ślubu (lub chociaż podać datę i miejsce zawarcia sakramentu małżeństwa). Jeśli jest tylko kontrakt cywilny - trzeba o tym po prostu powiedzieć. Podobnie jeśli nie ma żadnego związku.

3. Zgodę na pełnienie godności rodzica chrzestnego (każdy z rodziców chrzestnych musi uzyskać taki dokument w parafii, do której formalnie należy); dokładne dane osobowe rodziców chrzestnych, ich adres zamieszkania i wiek.

4. Jeśli chrzest ma się odbyć poza parafią zamieszkania, czyli tą, do której formalnie się należy, trzeba poprosić w kancelarii parafii o zgodę na chrzest poza własną parafią.

Proszę księdza, a ile u was daje się za chrzest?

Będzie nam Państwo miło, jeśli przy składaniu dokumentów zostawicie dobrowolną ofiarę.

Co jest ważne...

1. Chrzestnymi mogą być tylko wierzący i praktykujący katolicy, którzy ukończyli 16. rok życia, przyjęli sakrament bierzmowania i nie żyją w niesakramentalnych związkach małżeńskich.

2. Zdarza się tak, że jest tylko jeden rodzic chrzestny - w zasadzie Prawo Kanoniczne wymaga, aby był jeden rodzic chrzestny a dopuszcza obecność dwojga. Wówczas zawsze musi być to kobieta i mężczyzna. 

3. Zarówno rodzice dziecka (jeśli mogą), jak i rodzice chrzestni, powinni dostarczyć w dniu chrztu potwierdzenie, że byli przed uroczystością u spowiedzi.

4. Nauka przedchrzcielna dla rodziców odbywa się w naszej parafii zazwyczaj w piątki przed chrztem, po Mszy o godz. 18.00 (czyli ok. 18:30) w kościele.

5. Rodzice chrzestni powinni pamiętać o świecy chrzcielnej/ gromnicy oraz o białej szatce.

6. Rodzic chrzestny musi być osobiście obecny na liturgii sakramentu (nie można prosić kogoś o reprezentowanie).

Proszę księdza, trochę przespaliśmy sprawę - nasze dziecko w maju ma I Komunię, a jeszcze nie jest ochrzczone...

No to faktycznie pojawia się problem... Trzeba pamiętać, że dzieci, które ukończyły 7 rok życia, traktowane są jako dorosłe i powinny być przygotowywane przez przynajmniej rok do przyjęcia sakramentu chrztu oraz chrzczone według Rytuału Chrztu Dorosłych, w formie dialogowanej. Ponadto zawsze, do udzielania chrztu dzieciom powyżej 7 roku życia, powinna być udzielona zgoda ordynariusza (miejscowego biskupa). Dlatego warto drodzy Rodzie nie odkładać tego na ostatnią chwilę...

Zdarzyła się awaria... 

Gdyby w czasie Mszy zdarzyła się jakaś sytuacja awaryjna, zawsze można przyjść z dzieckiem do zakrystii w celu uspokojenia go lub nakarmienia. W zakrystii posiadamy również przewijak - wystarczy zapytać o niego pana kościelnego.